Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ‘AB-Türkiye Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu’ toplantısının ardından, "Getirdiği büyük kazanımlara rağmen Türkiye, Avrupa Birliği, Gümrük Birliği’nin mevcut yapısı, günümüz ticaret dinamiklerine tam olarak uyum sağlayamamaktadır. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi iki taraf için de bir tercih değil bir zorunluluk halindedir ve iki tarafın da kazanacağı bir süreçtir" dedi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen ‘AB-Türkiye Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu’ programında Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ticari faaliyetler masaya yatırıldı. Avrupa Birliği Ticaret Komiseri Maros Sefcovic’in katılım sağladığı toplantı sonrası basına açıklama yapan Bakan Bolat, AB-Türkiye Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu ilk toplantısını 2024 yılında gerçekleştirdiklerini hatırlattı. Bakan Bolat, yaklaşık 3 saat süren ikinci toplantıda ise son derece verimli ve yapıcı bir ortamda görüşlerini açıkladıklarını ve birçok konuda mutabakata vardıklarını dile getirdi.
"Yeşil ve dijital dönüşüm konularında işbirliğimizin derinleştirilmesinde kayda değer ilerlemeler sağladık"
Bir ay önce Paris’te OECD’nin Bakanlar Konseyi toplantısı vesilesiyle AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic ile birlikte heyetler arası bir toplantı yaptıklarını anımsatan Bolat, "Bugün daha detaylı bir şekilde birçok konuyu ele aldık. Bu doğrultuda, toplantımızda ticaret engellerinin aşılması, elektronik olarak düzenlenmiş ATR belgelerinin AB tarafından kabulü, Türkiye’nin TAREKS ve gözetim düzenlemeleri konusunda AB ile işbirliği yapmamız, yeşil ve dijital dönüşüm konularında işbirliğimizin derinleştirilmesinde kayda değer ilerlemeler sağladık. Ortak değer zincirlerimizin güçlendirilmesiyle yeşil ve dijital dönüşüm süreçlerinde birlikte ilerleyebilme potansiyelimiz gelecekteki çalışmalarımıza yön verecektir" ifadelerine yer verdi.
Gümrük Birliği ile Türkiye’nin sanayi altyapısının kalitesinin arttığını ve Türk ürünlerinin küresel pazarlardaki rekabet gücünün gelişmesine önemli katkı sağladığını söyleyen Bolat, Türkiye’nin, nitelikli iş gücü, dinamik üretim kabiliyeti ve gelişmiş finansal sistemi ile Avrupa’ya yakın bir üretim üssüne dönüştüğünü vurguladı.
"Gümrük Birliği’nin güncellenmesi iki taraf için de bir tercih değil bir zorunluluk halindedir"
Türkiye’nin hem jeostrateji konumundan ötürü hem de üretim yetenekleri ile AB’nin kritik ürünlerde dışa bağımlılığını azaltmasına da önemli bir destek sağlamakta olduğunu aktaran Bolat, şu ifadelere yer verdi:
"Getirdiği büyük kazanımlara rağmen Türkiye, Avrupa Birliği, Gümrük Birliği’nin mevcut yapısı, günümüz ticaret dinamiklerine tam olarak uyum sağlayamamaktadır. Bu noktada her iki taraf olarak hemfikiriz. Gümrük Birliği’nin güncellenmesinin, dijitalleşme, hizmetler ticareti, sürdürülebilir kalkınma ve yeni nesil ticaret politikaları çerçevesinde ilişkilerimizin daha ileri bir noktaya taşınması noktasında önemli bir fırsat sunacağına inanıyoruz. Bu nedenle Avrupa Birliği Komisyonu ile varmış olduğumuz mutabakat ve teknik düzeyde ve ticaret alanında kaydettiğimiz ilerlemeler Avrupa Birliği Konseyi tarafından da göz ardı edilmemelidir. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi iki taraf için de bir tercih değil bir zorunluluk halindedir ve iki tarafın da kazanacağı bir süreçtir. 30 yıl önce konulmuş kurallarla 2025 yılının ticaretini yönetmek pek mümkün değil."
"Vize serbestisi konusunda AB kurumlarından somut adımlar bekliyoruz"
AB ile Türkiye arasındaki vize serbestisi konusuna da değinen Bolat, "1963 Ankara Ortaklık Antlaşmamız ve 2015 Mart ayında imzalanan vize protokolü uyarınca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına sağlanmış olması gereken vize serbestisi konusunda artık hem üye ülkelerden hem de AB kurumlarından somut adımlar bekliyoruz" dedi.
"İş insanları, teknik uzmanlar, nakliyeciler için uzun süreli ve çok girişli vize uygulamalarının başlatılmasını acilen talep ediyoruz"
Gümrük Birliği entegrasyonunda iş insanlarının, yöneticilerin ve taşımacılık şoförlerin Avrupa Birliği sınırlarında karşılaştıkları vize engellerinin kaldırılmasının çok önemli bir zorunluluk olduğunu ifade eden Bolat, "Biz gerek üye ülkelerden ikili bazda gerekse AB kurumları nezdinde vatandaşlarımız için vize serbestisi hakkı tesis edilene kadar en azından başta iş insanları, teknik uzmanlar, nakliyeciler, şoförler, akademisyenler, üniversite öğrencileri ve STK yöneticileri için kolaylaştırılmış başvuru, kısa bekleme süreleri, uzun süreli ve çok girişli vize uygulamalarının başlatılması ve ‘fast track’ gibi üye ülkelerin diplomatik temsilciliklerinde insan kaynağı ve teknik donanımların güçlendirilmesi gibi hususları acilen talep ediyoruz. Karşılıklı ticarette ayrıca taşımacılarımızın transit geçiş kotalarının kaldırılması da ortak ekonomik menfaatlerimiz için bir zorunluluk haline gelmiştir" diye konuştu.
"Savunma, enerji ve müteahhitlik alanında Türkiye’nin bir Avrupa Birliği üyesi gibi kabul edilmesini bekliyoruz"
Avrupa Birliği Komisyonu’nun, Avrupa’nın inovasyon açığını kapatmayı, iklim hedefleriyle rekabetçiliği dengelemeyi, enerji ve savunma alanlarında dışa bağımlılığı azaltmayı hedeflediğini işaret eden Bolat, "Türkiye sahip olduğu altyapıyla, teknoloji, mühendislik ve imalat kabiliyetiyle, insan kaynağıyla Avrupa’nın sanayi alanında mevcut olduğu gibi savunma ve inovasyon hedeflerine de ulaşması için ihtiyaç duyduğu bir ortak konumundadır. Biz bugünkü toplantımızda bu ortaklık perspektifiyle daha stratejik bir anlayış üzerine inşa edilecek bir vizyonu ortaya koymamız gerektiğini ele aldık. Savunma, enerji ve müteahhitlik alanında Türkiye’nin bir Avrupa Birliği üyesi gibi kabul edilmesini bekliyoruz. Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin temel taşını oluşturan Gümrük Birliği’nin yürürlüğe girdiği 1 Ocak 1996 tarihinden bu yana yaklaşık 30 yıl geçti. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne ihracatı 10 kat arttı, Türkiye Avrupa Birliği’nin en büyük 5’inci ticaret ortağı haline geldi ve Avrupa’da Türkiye’nin bir numaralı ticaret ortağı konumundadır" değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa Birliği Ticaret Komiseri Maros Sefcovic ise, 2025’in ilk aylarında itibaren iki ülkenin ticaret hacminde önemli miktarda bir artış olduğunu gördüklerini ifade ederek, Gümrük Birliği ortağı ve AB aday ülkesi olarak Türkiye’nin AB ortak ekonomik geleceğinde kilit bir rol oynadığı kaydetti.
Sefcovic, Avrupa Birliği’nin, Türkiye’nin en büyük ticaret ve yatırım ortağı olduğunu söyleyerek iki taraf için de bu ilişkiyi daha da güçlendirmeye kararlı olduklarını sözlerine ekledi.
"Ticaretin önündeki 6 öncelikle engelin 3 tanesinin ortadan kaldırılmasına yönelik ilerleme kaydettik"
Sefcovic, bugün gerçekleştirilen toplantıda Bakan Bolat ile birlikte ticaretin önündeki engellerin ortadan kaldırılmasıyla ilgili elde edilen sonuçların üzerinden geçtiklerini söyleyerek, "Devam eden diyaloğumuz gerçekten pozitif sonuçları ortaya çıkardı. Daha fazla ilerleme alanı oluşturdu ve ticaretin önündeki 6 öncelikle engelin 3 tanesinin ortadan kaldırılmasına yönelik anlamlı bir ilerleme kaydedildiğini görmekten büyük mutluluk duyuyoruz. Bu üç tanesi sığır eti ithalatı, TAREKS risk esaslı sistemi erişim ve aynı zamanda Avrupa Birliği ürünlerinin ithalatta gözetim kapsamında ele alınması bu üç konu. Bu konularda tartışmalarım görüşmelerimiz oldu ve biz inanıyoruz ki kısa bir süre içerisinde son 10 aydan sonra bu altı öncelikle ticaret önündeki engelin üç tanesini tamamen listeden çıkarabileceğiz" bilgilerini aktardı.
Türkiye’nin elektronik olarak verdiği ATR dolaşım belgeleriyle ile ilgili son adımları tamamladıklarını altını çizen Sefcovic, bunun iş insanları için her şeyi çok daha kolaylaştırılacağını düşündüklerini ifade etti.
Sefcovic, yeşil dönüşüm, dijital ticaret, iş insanlarının hareketliliği, organik tarım ürünlerinde ticaret, ticaret politikası, savunma araçları, gümrük işbirliği gibi alanlarda da Türkiye’yle olan işbirliklerini daha da derinleştireceklerini vurguladı.
