Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, İsrail’in Gazze’de askeri operasyonlarını genişletme kararının ardından acil toplantı düzenledi. Çin: "İsrail güvenlik kabinesinin Gazze’yi ele geçirme planını onaylaması Çin için ciddi endişe kaynağıdır" dedi.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, İsrail’in Gazze’de askeri operasyonlarını genişletme kararının ardından acil toplandı. Oturumda söz alan BM Genel Sekreter Yardımcısı Miroslav Jenca, İsrail’in Hamas’a karşı hazırladığı ve kabinede onayladığı planın beş temel maddesini Konsey’e hatırlatarak, Gazze’deki durumu daha da ağırlaştıracağı uyarısında bulundu. Jenca, "Gazze’de silahlı çatışmaya askeri bir çözüm yoktur. İsrail’in yasadışı işgaline son verilmeden, iki devletli çözüm sağlanmadan sürdürülebilir barış mümkün değildir" dedi.
Jenca, 7 Ekim 2025’e kadar Gazze Şehri’nden 800 bin kişinin tahliyesi planının, üç ay sürecek kuşatma ve ardından geniş askeri operasyonlarla birleşmesinin "yeni bir insani felaket dalgası" oluşturacağını belirterek, "Gazze, Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır ve öyle kalmalıdır" dedi.
"Temmuz ayından bu yana, sadece bir ay içinde 37 çocuk, ciddi yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybetti"
OCHA Koordinasyon Bölümü Başkanı Ramesh Rajasingham, çatışmaların başlamasından bu yana 18 bini çocuk olmak üzere 61 binden fazla kişinin öldüğünü, 151 bin kişinin yaralandığını, en az 50 rehinenin ise halen Gazze’de tutulduğunu aktardı. "Temmuz ayından bu yana, sadece bir ay içinde 37 çocuk, ciddi yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybetti. Bu artık yaklaşan değil, net ve basit bir açlık" dedi.
Rajasingham, 500’den fazla insani yardım çalışanının öldürüldüğünü, insani yardım sisteminin "fiilen çöktüğünü" ve Gazze’deki barınma krizinin "kış yaklaşırken daha da ölümcül bir hale geleceğini" belirtti. İsrail’in yardım girişlerini engellemesinin uluslararası hukuka aykırı olduğunu vurgulayan Rajasingham, "Hayat ve haysiyet herkese saygı gösterilmelidir. Acı sona ermelidir" ifadelerini kullandı.
"Askeri operasyonların genişletilmesi, rehinelerin dönüşünü sağlamayacak"
İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi James Kariuki, Danimarka, Fransa, Yunanistan ve Slovenya ile birlikte bu toplantının talep edildiğini söyledi. "Askeri operasyonların genişletilmesi, rehinelerin dönüşünü sağlamayacak, sadece kan dökülmesine ve sivillerin acılarının derinleşmesine yol açacaktır. Bu yol çözüm değildir" ifadelerini kullanan Kariuki, İsrail’in kısıtlamaları derhal ve kalıcı olarak kaldırması gerektiğini, ülkesinin Filistin topraklarına 11,4 milyon dolar ek insani yardım sağladığını açıkladı.
Kariuki, diplomatik bir çözümün mümkün olduğunu vurgulayarak, "Her iki taraf da yıkım yolundan uzaklaşmalıdır. Tarafları, iyi niyetle müzakerelere başlamaya, ateşkes anlaşması sağlamak için siyasi irade göstermeye ve barış yolunda ilerlemeye çağırıyoruz. İki devletli çözümle ilgili yakın zamanda düzenlenen konferans, bölge için daha parlak bir gelecek sağlama konusunda uluslararası toplumun kararlılığını güçlü bir şekilde ortaya koymuştur" ifadelerini kullandı.
"İsrail’in ilhak ve yerleşim planı uluslararası hukuka aykırıdır"
Fransa’nın BM Daimi Temsilcisi Jay Dharmadhikari, İsrail’in Gazze’yi tamamen kontrol altına alma planını "en sert şekilde" kınadı. "İsrail’in ilhak ve yerleşim planı uluslararası hukuka aykırıdır. Bu eylemler BM ilkelerine ve 19 Temmuz 2024 tarihli Uluslararası Adalet Divanı danışma görüşüne de aykırı bir yaklaşımdır" ifadelerini kullandı. İsrail’in tüm geçişleri açarak BM ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarının güven içinde çalışmasına izin vermesi gerektiğini söyleyen Dharmadhikari, iki devletli çözüm için New York Deklarasyonu’nu hatırlatarak, geçici uluslararası istikrar misyonu önerisini gündeme getirdi.
"Hamas rehineleri bırakırsa savaş biter"
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Dorothy Shea, Hamas’ı "savaşın bitmemesinden sorumlu" tutarak, "Hamas rehineleri bırakırsa bu savaş bugün sona erebilir. İsrail’in kendini savunma hakkını destekliyoruz" ifadelerini kullandı.
"Netanyahu hükümetinin Gazze’yi ele geçirme niyetini şiddetle kınıyoruz"
Rusya’nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitry Polyanskiy, İsrail’in planını uluslararası hukukun açık ihlali olarak nitelendirerek, "Bu tırmanış bölgedeki güvenliği tehdit ediyor" ifadelerini kullandı. Polyanskiy, Konsey’i bağlayıcı ve somut kararlar almaya çağırdı.
Polyanskiy, Rusya’nın Netanyahu hükümetinin almış olduğu kararı şiddetle kınadığını belirterek, "Binyamin Netanyahu hükümetinin güvenlik kabinesinin, Hamas’ı yenmek amacıyla Gazze’ye asker gönderme ve Gazze Şeridi’ni İsrail güvenlik güçlerinin tam kontrolü altına alma kararı aldığı şok edici haberi dünyayı sarsmıştır. İsrail’in bu eylemleri uluslararası hukuku açıkça ihlal etmektedir. Bu eylemler, uluslararası toplumun çağrılarını ve BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarını açıkça hiçe saydıklarını göstermekte ve Filistin-İsrail çatışmasına iki devletli çözümün önündeki umutlara çok ciddi bir darbe vurmaktadır. Netanyahu hükümetinin Gazze’yi ele geçirme niyetini şiddetle kınıyoruz" ifadelerini kullandı.
"Gazze’yi işgal etmeye yönelik her türlü girişime kararlılıkla karşı çıkmalıyız"
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, askeri operasyonların genişletilmesinin yalnızca insani krizi derinleştireceğini ve bölgesel güvenliği tehdit edeceğini belirterek, taraflara diyalog çağrısında bulundu. Gazze’nin Filistin halkına ait olduğunu belirten Fu, acil önlem alınması gerektiğini vurgulayarak, "Gazze’yi işgal etmeye yönelik her türlü girişime kararlılıkla karşı çıkmalıyız. İsrail güvenlik kabinesinin Gazze’yi ele geçirme planını onaylaması Çin için ciddi endişe kaynağıdır. İsrail’i bu tehlikeli hamleyi derhal durdurmaya çağırıyoruz" dedi.
Fu, "Gazze, Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçasıdır. Demografik ve toprak yapısını değiştirmeye yönelik her türlü girişim, en şiddetli şekilde reddedilmeli ve dirençle karşılanmalıdır. İkincisi, askeri üstünlük hayali terk edilmelidir. Askeri yöntemler bu sorunu çözmenin yolu değildir. Hayatları kurtarmak ve rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak için tek doğru yol, derhal ateşkes ilan edilmesidir. Gazze’de sürekli tırmanan askeri saldırılar, daha fazla can kaybına ve ölümlere yol açacaktır. Ayrıca, derhal ateşkes ilan edilmesi ve rehinelerin serbest bırakılmasının İsrail halkının ve rehinelerin ailelerinin de en büyük isteği olduğunu not ettik. İsrail hükümeti, hem uluslararası toplumun hem de halkının taleplerini dinlemeli, gerginliği tırmandırmayı derhal durdurmalı ve Gazze’deki askeri operasyonlarına son vermelidir" dedi.
"Gazze Filistin Devleti’nin ayrılmaz parçasıdır"
Filistin BM Daimi Gözlemcisi Riyad Mansour, "Gazze, Filistin Devleti’nin ayrılmaz bir parçasıdır. İsrail’in işgaline son verilmeden kalıcı barış mümkün değildir" ifadelerini kullanarak, rehinelerin derhal serbest bırakılmasını ve iki devletli çözüm yönünde uluslararası garantiler verilmesini istedi.
Mansour, Suudi Arabistan ve Fransa’nın eş başkanlığında düzenlenen uluslararası üst düzey konferansta kabul edilen barış planını hatırlatarak, "Bu plan, açlığı bir savaş silahı olarak kullanmaya son vermekle başlıyor. Rehinelerin ve tutukluların serbest bırakılmasını, Gazze’deki savaşın sona erdirilmesini, Birleşmiş Milletler’in koordinasyonu ve liderliğinde, insani ilkelere uygun olarak ve İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesiyle birlikte Filistin halkına büyük çaplı insani yardımın sağlanmasını öngörüyor" dedi.
Planın, Filistin Yönetimi’nin Gazze Şeridi’nde tek hükümet ve güvenlik otoritesi olarak görev yapmasını ve Hamas’ın silahlarını Filistin yönetimine teslim etmesini içerdiğini belirten Mansour, "Bu yol haritası bağımsız ve egemen bir Filistin devletine giden geri dönüşü olmayan bir süreci ortaya koymaktadır" ifadelerini kullandı.
İsrail’in bu plana destek vermemesini sert sözlerle eleştiren Mansour, "Eğer İsrail’in endişesi gerçekten Hamas’ın iktidarının sona ermesi veya silahsızlandırılması olsaydı, bu planı desteklerdi. Ama İsrail, Gazze Şeridi üzerindeki tam askeri kontrolünü sağlamlaştırmak istiyor ve bu savaşı uzatıyor. Hamas’ın iktidarını sona erdirmek veya silahsızlandırmak için değil, bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını engellemek için" dedi.
Cezayir’in BM Daimi Temsilcisi Amar Bendjama, "Gazze cehennem yaşıyor" sözleriyle İsrail’i "soykırım planı" yürütmekle suçladı.
Danimarka, Yunanistan ve Slovenya temsilcileri, operasyonların siviller için ölümcül sonuçlar doğuracağını belirterek geri çekilmesini istedi.
Somali, "kısa süreli değil, kalıcı ateşkes" vurgusu yaptı.
Güney Kore, operasyonun siviller ve rehineler için geri dönüşü olmayan sonuçlar doğuracağını belirtti.
Sierra Leone, Guyana ve Pakistan temsilcileri de işgalin sona erdirilmesi, iki devletli çözümün uygulanması ve insani yardım erişiminin tam olarak sağlanması çağrısında bulundu.